Proces zatrudnienia imigranta z Ukrainy

W związku z napiętą sytuacją wojenną na terytorium Ukrainy, co raz więcej mieszkańców tego kraju zmuszona jest go opuścić. Z danych Centralnego Rejestru Ubezpieczonych ZUS wynika, że liczba osób podlegających ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym w Polsce, posiadających też inne obywatelstwo wyniosła w marcu aż 932,1 tys. Większość, bo aż 666,7 tys., to obywatele Ukrainy. Jest ich obecnie zarejestrowanych w ZUS przeszło 100 tys. więcej niż przed rokiem. Ponadto 45 tys. więcej niż w styczniu 2022 r. Te dane statystyczne pozwalają twierdzić, że tendencja zatrudnień obywateli Ukrainy w Polsce będzie wciąż zwyżkowa. Przeczytaj niniejszy artykuł, aby dowiedzieć się jak powinien przebiegać proces zatrudnienia imigranta z Ukrainy.

Przeczytaj również: Analiza rynku pracy – jak ją przeprowadzić?

Mamy duże doświadczenie w prowadzeniu wirtualnych biur. Zobacz!

Proces zatrudnienia – przepisy prawa i obowiązki

Przepisy dotyczące zatrudniania cudzoziemców w Polsce regulują przede wszystkim: ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz ustawa z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach oraz rozporządzenia wykonawcze.

Warunkiem powierzenia pracy cudzoziemcowi w Polsce jest uzyskanie odpowiedniego zezwolenia oraz legalny pobyt cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. O zezwolenie na pracę występuje pracodawca do właściwego wojewody, a w przypadku gdy jest to typ S zezwolenia – zezwolenie na pracę sezonową, pracodawca występuje do właściwego starosty (powiatowego urzędu pracy). W przypadku zezwolenia na pobyt czasowy i pracę cudzoziemiec przebywający już legalnie na terytorium Polski występuje do właściwego wojewody. 

Proces zatrudnienia – procedura uproszczona

Procedura uproszczona pozwala na zatrudnienie uchodźcy w oparciu o oświadczenie pracodawcy. Dotyczy wyłącznie obywateli pochodzących z Ukrainy, Mołdawii, Armenii, Gruzji, Białorusi i Rosji. Zakład pracy, który ma zamiar zatrudnić obywatela któregoś z tych krajów, może zrezygnować z pozyskiwania pozwolenia na pracę. Jeżeli pracodawca chce skorzystać z procedury uproszczonej, musi spełnić wszystkie następujące przesłanki:

  • pracownik pochodzi z jednego spośród wymienionych krajów Europy Wschodniej,
  • pracownik jest zatrudniany na czas nieprzekraczający 24 miesiące,
  • rozpoczęcie pracy następuje w terminie do 6 miesięcy od dnia złożenia oświadczenia,
  • wynagrodzenie pracownika będzie porównywalne z tym, jakie otrzymywałby pracownik z polskim obywatelstwem za wykonywanie takiej samej pracy.

Ponadto procedura oświadczeniowa nie może dotyczyć zatrudnienia w pracach sezonowych, np. w gospodarstwie rolnym. Za to sześciomiesięczny termin nie może zostać wydłużony o czas potrzebny na dopełnienie formalności. Z tego względu dokumenty powinny być przez pracodawcę złożone z odpowiednim wyprzedzeniem.

Okres zatrudnienia obcokrajowca liczy się łącznie dla wszystkich zatrudniających daną osobę firm. Z tego powodu, przed złożeniem oświadczenia należy ustalić, czy i przez jak długi czas pracownik był zatrudniony u innego pracodawcy.

Obowiązki pracodawcy

Według specustawy z 12 marca 2022 roku na pracodawcy planującym zatrudnić Ukraińca ciąży obowiązek realizacji kilku formalności. Po pierwsze musi on zgłosić fakt zatrudnienia do Urzędu Pracy właściwego terytorialnie dla jego firmy. Obowiązuje tutaj termin 14 dni od dnia zawarcia umowy.

Obywatel Ukrainy, tak jak każdy inny cudzoziemiec planujący rozpocząć pracę zarobkową w Polsce, może być zatrudniony na zasadach:

  • umowy o pracę
  • umowy o dzieło, zlecenia czy innej, np. agencyjnej.

Jeśli obywatel Ukrainy nie włada biegle polskim, umowa powinna być skonstruowana w dwóch językach. Na pracodawcy ciąży również obowiązek zgłoszenia nowego pracownika do ZUS i US. Według prawa ma na to 7 dni od momentu podjęcia pracy.

Podsumowując, proces ten krok po kroku przedstawia się następująco:

  1. Znalezienie pracownika.
  2. Sprawdzenie legalności jego pobytu.
  3. Podpisanie umowy.
  4. Zgłoszenie faktu zatrudnienia do Urzędu Pracy w ciągu 14 dni.
  5. Zgłoszenie pracownika do ZUS i US w ciągu 7 dni.

Warte uwagi: Prognozy rynku pracy 2023