Jak ukraińscy uchodźcy zmieniają rynek pracy w Polsce?

Przepisy PomocUkrainaU z pewnymi wyjątkami weszły w życie 12.03.2022 r. Jednakże obowiązują z mocą wsteczną od 24.02.2022 r. Określają one sytuację prawną obywateli Ukrainy (uchodźcy) w zakresie legalizacji ich pobytu na terenie RP, w związku z ich przybyciem do Polski na skutek działań wojennych prowadzonych na terytorium Ukrainy. Drugą grupą objętą ochroną są również obywatele Ukrainy, którzy przybyli do Polski wraz z najbliższą rodziną z powodu działań wojennych, ale posiadają Kartę Polaka.

Wspomniane przepisy określają m.in.:

  • okres pobytu uznawany za legalny,
  • rejestr obywateli Ukrainy z nadanym numerem PESEL,
  •  pomoc zapewnianą przez wojewodów, jednostki samorządu terytorialnego oraz inne podmioty,
  • utworzenie Funduszu Pomocy w celu finansowania lub dofinansowania realizacji zadań na rzecz pomocy obywatelom Ukrainy.

Ponadto przepisy PomocUkrainaU regulują szczegółowe zasady zatrudniania obywateli Ukrainy na terytorium Polski oraz zasady zakładania działalności gospodarczej. Przeczytaj niniejszy artykuł, aby dowiedzieć się więcej.

Przeczytaj również: Praca zdalna uregulowana prawnie

Mamy duże doświadczenie w prowadzeniu wirtualnych biur. Zobacz!

Uchodźcy – powody imigracji

Cztery główne czynniki sprawiają, że popyt na imigrantów, a szczególnie na obywateli Ukrainy w Polsce utrzymuje się cały czas na wysokim poziomie. Pierwszym z nich jest oczywiście tocząca się na Ukrainie wojna. Kolejnymi demografia, system emerytalny oraz sytuacja polskiego rynku pracy. Sytuacja demograficzna ma bezpośrednie przełożenie na deficyt na rynku pracy a także na polski system emerytalny, w którym to obecni pracownicy pracują na emerytury osób w wieku poprodukcyjnym. Ten system naczyń połączonych kreuje zapotrzebowanie na siłę roboczą, która z różnych powodów na polskim rynku pracy jest obecnie deficytowa.

Uchodźcy – dane statystyczne i liczbowe

Z danych Centralnego Rejestru Ubezpieczonych ZUS wynika, że liczba osób podlegających ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym w Polsce, posiadających też inne obywatelstwo wyniosła w marcu aż 932,1 tys. Większość, bo aż 666,7 tys., to obywatele Ukrainy. Jest ich obecnie zarejestrowanych w ZUS przeszło 100 tys. więcej niż przed rokiem. Ponadto 45 tys. więcej niż w styczniu 2022 r.

Najczęściej wybieraną formą zatrudnienia Ukraińców jest etat. Na tej podstawie pracowało w marcu 57,2 proc. ubezpieczonych obywateli Ukrainy. 42,3 proc. wykonywało zlecenie. Tylko 0,2 proc. zatrudnionych było na umowie o dzieło. Co ważne, wśród mężczyzn jako forma zatrudnienia przeważał etat – w marcu w takiej formie zatrudnionych było 62,7 proc. mężczyzn, natomiast co druga kobieta miała umowę zlecenie.

Rynek pracy w Polsce a pozostałe problemy uchodźcze

Należy również wspomnieć, że przepisy PomocUkrainaU nie rozwiązują niestety pozostałych problemów, które wynikają bezpośrednio ze specyfiki sytuacji, w jakiej znalazły się osoby uciekające przed wojną. Należy liczyć się z tym, że mogą wykazywać one niższą aktywność zawodową, zwłaszcza w porównaniu z dotychczasowymi imigrantami zarobkowymi. Bliskość kulturowa Polski i Ukrainy, jak również obecność ponadmilionowej reprezentacji pracowników ukraińskich w Polsce są bez wątpienia czynnikami istotnymi jeśli chodzi o  przyspieszenie procesu integracji uchodźców z Ukrainy na polskim rynku pracy. Względnie szybkiej aklimatyzacji powinna sprzyjać w szczególności rozbudowana sieć relacji pomiędzy przebywającymi już w Polsce i napływającymi Ukraińcami.